Dr. Παναγιώτης Μαλάμος

Διεύθυνση:

Βασ. Σοφίας 82, Αθήνα

Χρωστικό γλαύκωμα

Γενικά

Το χρωστικό γλαύκωμα είναι μια ειδική μορφή γλαυκώματος ανοικτής γωνίας. Έχει ως χαρακτηριστικό την αυξημένη ποσότητα χρωστικής στη γωνία του προσθίου θαλάμου. Συνήθως αφορά σε νέους ενήλικες ελαφρά μύωπες.

Διάγνωση

Το χρωστικό γλαύκωμα, ή σύνδρομο διασποράς χρωστικής, όπως επίσης είναι γνωστό, έχει χαρακτηριστικά ευρήματα στην κλινική εξέταση. Τα συγκεκριμένα σημεία, λοιπόν, στην εξέταση με τη σχισμοειδή λυχνία οδηγούν στη διάγνωση, όπως αυτά που διακρίνονται στις παρακάτω εικόνες.

Η ίριδα (έγχρωμο διάφραγμα του ματιού) έχει τυπικά σφηνοειδή ελλείμματα του στρώματος αυτής. Αυτά είναι εμφανή με ειδικό τρόπο απεικόνισης στη σχισμοειδή λυχνία (οπίσθιος διαφωτισμός ή retroillummination) ως φωτεινές ακτίνες στην περιφέρεια της ίριδας. Την εικόνα αυτή την ονομάζουμε και δίκην «τροχού ποδηλάτου» γιατί δίνει όντως την εντύπωση ακτίνων ρόδας ποδηλάτου.

Εικόνα ασθενούς με σύνδρομο διασποράς χρωστικής και χρωστικό γλαύκωμα. Διακρίνουμε τα πολλαπλά ελλείμματα στο στρώμα της ίριδας στην περιφέρεια σαν τροχός ποδηλάτου (φωτεινές ακτίνες).

Επιπλέον, η γωνία του προσθίου θαλάμου, όπως τη βλέπουμε με τη γωνιοσκοπία (ειδική τεχνική εξέτασης) είναι ανοικτή με μεγάλη ποσότητα καφέ χρωστικής. Αυτό συμβαίνει διότι η ίριδα τρίβεται με την οπίσθια επιφάνειά της πάνω στον φακό του ματιού. Ως αποτέλεσμα, κοκκία χρωστικής απελευθερώνονται από την οπίσθια περιφέρεια της ίριδας τον πρόσθιο θάλαμο του οφθαλμού. Εκεί κολυμπούν και καθιζάνουν και στις δομές της γωνίας του ματιού, δίνοντας αυτή την έντονα καφεοειδή όψη υπό μορφή κυκλοτερούς γραμμής.

Εικόνα γωνιοσκοπίας του ίδιου ασθενούς με χρωστικό γλαύκωμα. Διακρίνουμε την έντονα καφέ γραμμή, η οποία προκύπτει από αυξημένη εναπόθεση χρωστικής στην γωνία του προσθίου θαλάμου του οφθαλμού. Η γραμμή αυτή αποτελεί και τον κυρίως στόχο μιας ενδεχόμενης θεραπείας με laser.

Επιπλοκές

Η συνηθέστερη και σοβαρότερη επιπλοκή του συνδρόμου διασποράς χρωστικής είναι το χρωστικό γλαύκωμα. Είναι μια ειδική κατηγορία γλαυκώματος ανοικτής γωνίας, όπου μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις της ενδοφθάλμιας πίεσης. Το γλαύκωμα αυτό ανήκει στα επιθετικά, αυτά δηλαδή που μπορούν σχετικά σύντομα να προκαλέσουν σημαντική βλάβη στα οπτικά νεύρα.

Η σταδιοποίηση και εκτίμηση της γλαυκωματικής βλάβης γίνεται με τη χρήση της οπτικής τομογραφίας συνοχής (OCT) και τα οπτικά πεδία. Η OCT, όπως και στα άλλα γλαυκώματα, μας δίδει πρωϊμη ανίχνευση των αλλοιώσεων στις οπτικές ίνες και το δακτύλιο (χείλος) των οπτικών νεύρων. Τα οπτικά πεδία μας δίνουν τη λειτουργική βλάβη της περιφερειακής αρχικά όρασης. Είναι απαραίτητο συμπλήρωμα της OCT, ειδικά εφόσον η τελευταία δείχνει αλλοιώσεις.

Εικόνα OCT οπτικών ινών (RNFL) στον ασθενή με χρωστικό γλαύκωμα. Παρατηρείστε τις κόκκινες περιοχές σε τυπικές θέσεις για γλαύκωμα, οι οποίες αναπαριστούν λέπτυνση των οπτικών ινών.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Εικόνα χάρτη γαγγλιακών κυττάρων γύρω από την ωχράς κηλίδα. Διακρίνεται η ατροφία στο κάτω κροταφικό τεταρτημόριο (διακοπή του λευκωπού κύκλου), τυπική για γλαυκωματική βλάβη.

 

Θεραπεία

Παραδοσιακά, η θεραπεία του γλαυκώματος ανοικτής γωνίας, όπως το χρωστικό γλαύκωμα, ξεκινάει με τοπικές σταγόνες. Ωστόσο, στο χρωστικό ειδικά γλαύκωμα, μπορούμε κάλλιστα να εφαρμόσουμε laser τραμπεκουλοπλαστική.

Αυτή είναι μια ειδική θεραπεία που στοχεύει στη γωνία του προσθίου θαλάμου, στην αποχετευτική οδό του υδατοειδούς υγρού. Ως γνωστόν η παρακώλυση της αποχέτευσης του υγρού αυτού είναι μια από τις βασικότερες αιτίες αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης. Το laser είναι 2 ειδών, το εκλεκτικό (selective lasertrabeculoplasty-SLT) και των μικροπαλμών (micropulse laser trabeculoplasty-MLT). Και τα 2 μπορούν να επαναληφθούν μετά από κάποια χρόνια, ώστε ο ασθενής να πάρει παράταση στην έναρξη των σταγόνων.

Μάλιστα, στις ΗΠΑ τα laser για το γλαύκωμα αποτελούν την πρώτη θεραπεία και όχι οι σταγόνες. Αυτό διότι οι σταγόνες είναι ερεθιστικές για την οφθαλμική επιφάνεια. Συνήθως προκαλούν τοξικότητα και συμπτωματολογία ερεθισμού, όπως ερυθρότητα, τσούξιμο, κνησμό. Σε μακροχρόνια χορήγηση μπορούν να βλάψουν και τον διηθητικό ηθμό, ώστε να μην λειτουργούν πλέον επαρκώς.