Dr. Παναγιώτης Μαλάμος

Διεύθυνση:

Βασ. Σοφίας 82, Αθήνα

Οξεία Ιριδοκυκλίτιδα με αντιγόνο Β27

Η οξεία ιριδοκυκλίτιδα με θετικό αντιγόνο Β27 είναι μια αυτοάνοση φλεγμονή του οφθαλμού και συγκεκριμένα του πρόσθιου ραγοειδούς χιτώνα, δηλαδή της περιοχής του ακτινωτού σώματος και της ίριδας στην πρόσθια περιοχή του βολβού. Η νόσος προσβάλλει συνήθως νέα άτομα. Η οξεία ιριδοκυκλίτιδα με αντιγόνο Β27 συσχετίζεται με άλλα αυτοάνοσα συστηματικά νοσήματα, όπως η ψωριασική αρθρίτιδα (αρθρίτιδα με ψωρίαση στο δέρμα), η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn απο το γαστρεντερικό σύστημα και τέλος η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα. Το αντιγόνο HLA-B27 είναι μια πρωτείνη του λεγόμενου «μείζονος συμπλέγματος ιστοσυμβατότητας» και υπάρχει στην επιφάνεια μιας ειδικής κατηγορίας λεμφοκυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Η παρουσία αυτών των πρωτεϊνών αυξάνει την προδιάθεση για την κατηγορία αυτών των παθήσεων, μεταξύ άλλων βέβαια και τον κίνδυνο για οξεία ιριδοκυκλίτιδα.

Η νόσος εισβάλλει απότομα με συμπτώματα οφθαλμικού βύθιου πόνου, ερυθρότητα γύρω απο τον κερατοειδή χιτώνα (περικεράτεια ένεση), αλλά και φωτοφοβία. Συνήθως, προσβάλλει το ένα μάτι και αργότερα, αφού η φλεγμονή υποχωρήσει, μπορεί να προσβάλλει και το άλλο μάτι, μεταπηδώντας απο το ένα μάτι στο άλλο. Η διάγνωση είναι κλινική και βασίζεται στην εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία, όπου διακρίνονται τα σημεία της οξείας ιριδοκυκλίτιδας. Επιπλέον, θα χρειαστεί ειδική εργαστηριακή εξέταση για ανίχνευσης στα λεμφοκύτταρα του ορού του συγκεκριμένου αντιγόνου. Εφόσον το αντιγόνο είναι θετικό, ζητείται και ειδική ακτινογραφία για την ιερολαγόνια περιοχή, ώστε να εντοπισθεί τυχόν βλάβη στα πλαίσια αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας. Βεβαίως, αν απο το ιστορικό προκύπτει διαταραχή των εντερικών κενώσεων, τότε γίνεται και παραπομπή σε γαστρεντερολόγο για περαιτέρω εκτίμηση του γαστρεντερικού συστήματος και αντίστοιχα βέβαια σε δερματολόγο προκειμένου για ψωριασικές δερματικές βλάβες.

Η οξεία ιριδοκυκλίτιδα αντιμετωπίζεται καταρχάς τοπικά, με κολλύριο κορτιζόνης σε πυκνή ενστάλλαξη τις πρώτες εβδομάδες. Εν συνεχεία, με βάση την ανταπόκριση, το κολλύριο διακόπτεται σταδιακά μέχρι να συμπληρωθούν περίπου 2 μήνες συνολικής αγωγής. Μπορεί, όμως να χρειαστεί και περισότερο διάστημα. Ωστόσο, ενίοτε η τοπική θεραπεία δεν επαρκεί και υπάρχουν πολλές υποτροπές, οπότε μπορεί να απαιτηθεί συστηματική θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα για πολλούς μήνες ή και χρόνια. Σήμερα υπάρχουν νεότερα φάρμακα, οι βιολογικοί παράγοντες, οι οποίοι είναι πολύ αποτελεσματικοί στην οξεία ιριδοκυκλίτιδα και με σχετικά λίγες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Παρουσίαση περιστατικού

Νέα ασθενής 30 ετών παραπέμπεται στο ιατρείο με φωτοφοβία, πόνο στο βολβό και ερυθρότητα απο 3μήνου, η οποία αρχικά ανταποκρίνεται καλά στα τοπικά κολλύρια κορτιζόνης αλλά κάνει υποτροπές με τη διακοπή της θεραπείας.

Απο την εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία, όπως φαίνεται και στην πρώτη εικόνα, διαπιστώνεται ερυθρότητα στον επιπεφυκότα (άσπρο τμήμα του ματιού) κυρίως γύρω απο τον κερατοειδή.

injection
Κόκκινο μάτι σε ασθενή με οξεία ιριδοκυκλίτιδα.

 

 

 

 

 

 

Ο πρόσθιος θάλαμος του ματιού έχει αντίδραση με παρουσία κυττάρων φλεγμονής, ενώ η ίριδα λόγω της έντασης της φλεγμονής έχει εν μέρει κολλήσει πάνω στο φακό του ματιού και έχει δημιουργήσει τις λεγόμενες πρόσθιες συνέχειες.

Εξέταση του πρόσθιου θαλάμου με λεπτή δέσμη.Διακρίνονται τα κύτταρα της φλεγμονής σαν "σκόνη σε φωτεινή δέσμη μέσα απο φωτεινή σχισμή σε σκοτεινό δωμάτιο"
Εξέταση του πρόσθιου θαλάμου με λεπτή δέσμη στην οξεία ιριδοκυκλίτιδα. Διακρίνονται τα κύτταρα της φλεγμονής σαν “σκόνη σε φωτεινή δέσμη μέσα απο σχισμή σε σκοτεινό δωμάτιο”
Ιζήματα στην εσωτερική στοιβάδα του κερατοειδή (ενδοθήλιο)
Ιζήματα στην εσωτερική στοιβάδα του κερατοειδή (ενδοθήλιο)

 

 

 

 

 

 

 

Η κλινική εικόνα της ασθενούς, όπως προκύπτει απο την εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία αλλά και το ιστορικό παραπέμπει σε οξεία ιριδοκυκλίτιδα με υποτροπές λόγω ατελούς θεραπείας. Απο τον εργαστηριακό έλεγχο προέκυψε η παρουσία του θετικού αντιγόνου HLA-B27. Η ασθενής ετέθη υπο τοπική αγωγή με οδηγίες για αργή διακοπή. Ωστόσο, είναι πιθανό να απαιτηθεί και συστηματική θεραπεία, γεγονός συχνό σε αυτή την κατηγορία οφθαλμικής φλεγμονής.

ps
Οπίσθιες συνέχεις σε οξεία ιριδοκυκλίτιδα. Διακρίνεται το κάτω μέρος της ίριδας (καφέ διάφραγμα) να έχει κολλήσει επάνω στην πρόσθια επιφάνεια του φακού.